Uprawa rzepaku – nowoczesne spojrzenie

Uprawa rzepaku i jej powodzenie jest uzależnione od wielu czynników. Na plonowanie wpływ ma na przykład: odmiana, warunki klimatyczne i wodne oraz żyzność gleby, na którą składają się: minerały, woda, powietrze, materia organiczna oraz życie biologiczne. Niestety, większość gleb w Polsce to te zbyt lekkie lub zbyt zbite, z niedostateczną ilością materii organicznej wynoszącej ok. 1-2%. Idealna gleba powinna posiadać jej ok 4-5%. Oprócz tych czynników ważny jest również odczyn gleby. Według GUS w Polsce aż 12% gleb posiada odczyn bardzo kwaśny, 25% kwaśny, a 35% odczyn lekko kwaśny. Na zakwaszenie gleb wpływa wiele czynników takich jak klimat, rodzaj skały macierzystej oraz działalność rolnicza i przemysłowa człowieka.

Rzepak preferuje odczyn w przedziale od 6,0 – 7,0 pH, co oznacza, że w większości przypadków gleby pod uprawy tej popularnej rośliny będą wymagały podniesienia jej odczynu przez wapnowanie. Aby zapewnić optymalny odczyn gleby, odpowiednią strukturę oraz zasobność w materię organiczną konieczne jest regularne wapnowanie gleb. Wapnowanie wpływa korzystnie również na poprawę właściwości fizycznych warstwy ornej oraz polepszenie ich właściwości chemicznych i biologicznych. Przyczynia się do zwiększenia dostępności dla roślin wielu składników pokarmowych oraz rozwój korzystnej mikroflory glebowej.

Uprawa rzepaku, jakość gleby ma znaczenie

Wpływ wapnowania na fizyczne właściwości gleb przejawia się między innymi tworzeniem związków mniej rozpuszczalnych w wodzie, co ogranicza ich wymywanie do głębszych warstw. W ten sposób powstają gruzełki glebowe, co jest szczególnie korzystne na glebach ciężkich i zbyt lekkich. W efekcie gleba, gdy jest bardziej wilgotna, nie zlepia się, natomiast wysuszona nie twardnieje i nie tworzy na swojej powierzchni skorupy, co przekłada się na jej łatwiejszą uprawę.

Nawozy wapniowe, zwłaszcza węglanowe, wniesione do gleby powodują wzrost ilości próchnicy glebowej oraz poprawę jej jakości. Zabieg ten przyspiesza rozkład i mineralizację substancji organicznej, organicznych związków azotowych, a także proces nitryfikacji, który najintensywniej przebiega przy odczynie słabo kwaśnym lub obojętnym. Wapnowanie wpływając na lepszą przewiewność gleb, przeciwdziała bardzo niekorzystnym procesom denitryfikacji, prowadzącym do strat azotu. Wapnowanie modyfikuje również przemiany i pobieranie pierwiastków przez rośliny rzepaku. Wpływa na zmniejszenie w glebie stężenia toksycznych dla roślin jonów glinu, żelaza i manganu oraz przyczynia się do efektywniejszego pobierania przez rośliny azotu w formie amonowej. Dodatkowo prowadzi do uruchomienia fosforu, tym samym przyczyniając się do zwiększenia jego wykorzystania przez rośliny. Wapnowanie skutkuje również wzrostem ilości wymiennego wapnia i magnezu oraz zwiększenia przyswajalności dla roślin molibdenu.

Wapnowanie gleb staje się koniecznością na glebach intensywnie uprawianych rolniczo, tam gdzie stosowana jest duża ilość nawozów (głównie azotowych), środków ochrony roślin i nie ma prawidłowego zmianowania.

Potrzeby wapnowania gleb uzależnione są od odczynu, który najlepiej określić analizą gleby metodą laboratoryjną pobierając próbki gleby i dostarczając je do stacji rolniczej. Wapnowanie przeprowadza się średnio co 2-4 lata w zależności od pH gleby i klasy gleby. Wapnowanie powinno się stosować w okresie letnio-jesiennym. W uprawie rzepaku najlepiej przedsiewnie.

Do wapnowania najlepiej wybierać wapno węglanowe, pochodzące ze skał wapiennych o jak najwyższej reaktywności (95-100%) oraz o wysokiej zawartości wapna (45-50% w przeliczeniu na CaO). Nie należy do wapnowania używać wapna tlenkowego, ponieważ pomimo, że bardzo szybko działa i czyści pole z patogenów (np.: kiły kapustowatych) to niestety nieodwracalnie niszczy również życie biologiczne w glebie (pożyteczne mikroorganizmy, niepatogenne grzyby i małe zwierzęta), które odpowiada za rozkład materii organicznej, udostępnianie składników odżywczych i wzrost roślin. Rzepak to roślina dość silnie reagująca na wapnowanie, które może zwiększyć plonowanie nawet o 15%.

Próchnica gleby, a jakość plonów

Dzięki zastosowaniu innowacyjnej technologii produkcji, próchnica w połączeniu z jonami Ca w bi calc+ oraz minerałami ilastymi w glebie są materiałem „klejącym”, czyli stanowiącym o zdolności do tworzenia struktury gruzełkowej gleby, a więc gleby o dobrej strukturze, pozytywnie wpływającej na jej właściwości wodne, powietrzne i cieplne. Połączenie to wpływa również korzystnie na zachodzące w glebie procesy biologiczne oraz uruchamianie trudno przyswajalnych składników pokarmowych.

Aktywatory funkcji biologicznych w bi calc+, są katalizatorem funkcji biologicznych i tworzą środowisko, w którym pożyteczne bakterie glebowe mogą się prawidłowo rozwijać w optymalnych dla siebie warunkach. Zawarte w preparacie mikroorganizmy z grupy Bacillus sp. (w ilości 200×10⁶ JTK w 1 gramie produktu) zapewniają bioróżnorodność ekosystemu glebowego, przywracają procesy próchniczne, wypierają gnicie materii organicznej i blokują rozwój infekcji. Dodatkowo odpowiadają za przyswajanie fosforu i mikroelementów z gleby oraz dostarczanie roślinom azotu w sposób ciągły, niwelując okresy niedobory tego pierwiastka. Dzięki temu, że w glebie dominuje pożyteczna mikroflora, proces humifikacji przebiega sprawnie, a szkodliwe gazy i toksyny nie są wydzielane. Bakterie zawarte w nawozie zasiedlają środowisko glebowe w naturalny sposób, ograniczając występowanie i kumulowanie się szkodliwych patogenów, a ułatwiając rozkład materii organicznej i jej mineralizacje ograniczają również występowanie szkodników glebowych (np.: nicieni, śmietek i omacnicy) poprzez stworzenie im niekorzystnych warunków do zimowania i żerowania.

Wapno granulowane bi calc+ jest nawozem bezpiecznym zarówno dla roślin, jak i organizmów glebowych, gdyż jedynie w sposób kontrolowany reguluje odczyn, nie niszcząc delikatnej równowagi ekosystemu glebowego. Warto podkreślić, że to wapno posiada rejestrację MRiRW oraz certyfikat IUNG w Puławach dopuszczający go do stosowania w uprawach ekologicznych.

Uprawa rzepaku, a zdrowotność roślin i ich plonowanie

Uprawa rzepaku wymaga również wspierania zdrowotności roślin, jak i jej kondycji. Jak powszechnie wiadomo plon rzepaku tworzy się jesienią. To jak roślina się ukorzeni, jak wiele substancji odżywczych zgromadzi i jak najlepiej wykształci szyjkę korzeniową wpłynie na jej wzrost i plonowanie w roku następnym.

W uprawie rzepaku często daje się we znaki również śmietka kapuściana i śmietka kiełkówka. W efekcie te owady mogą powodować duże straty w kiełkujących nasionach lub młodych siewkach rzepaku. Najlepiej zadziałać profilaktycznie i ograniczyć występowanie tego szkodnika stosując preparat mikrobiologiczny bi root.

Tekst przygotowała: Dr inż. Anna Ambroszczyk – Agrarius

Więcej na www.agrarius.eu